Corona-relatie: verbinden in tijden van onthechting

En daar was ie dan, gisteren: de persconferentie van Premier Rutte en 4 van zijn ministers. Een intelligente lockdown, zo wordt het genoemd. Mooi bedacht, mooie woorden, maar tjonge wat gaat dit betekenen? Tot 1 juni geen samenkomsten, geen feestjes, verjaardagen, geen clubjes, niet sporten in clubverband en vooral die anderhalve meter. Geen innig sociaal contact, niet die bemoedigende klop op de schouder, geen hand, geen aai over de rug, geen box, geen high five. In plaats daarvan zie ik vervangers komen: een soort Sayonara groet met een lichte buiging, niet te dichtbij natuurlijk, want met een buiging kom je naar voren en zit  je al snel binnen de anderhalve meter afstand, of hartjes met je vingers maken, of slaan op je eigen borst. Bij al deze wijzen van het laten zien aan elkaar dat je elkaar waardeert of lief of aardig vindt is een duidelijke overeenkomst: heel indringend kijken we elkaar aan en glimlachen. Dat ontroert me. Alsof we onze vriendelijkheid en waardering voor de ander, over anderhalve meter afstand zenden door de lucht naar de ander. We zijn sociale dieren met een oneindige behoefte elkaar lief te hebben en elkaar te waarderen.

Het voelt allemaal een beetje onthecht, en juist de hechting staat aan de basis van ons bestaan en het gevoel dat we mogen bestaan. Het gevoel van er te mogen zijn en dat je de moeite waard bent om naar om te kijken, dat je ertoe doet. Deze hechtingsontwikkeling speelt zich gedurende je hele leven af, maar vindt de basis al in de hele vroege kindertijd. De schepping is namelijk zo dat we als baby volledig afhankelijk zijn van onze verzorgers, vaak de mama en de papa. En dus zijn we bij onze geboorte uitgerust met een heel wapenarsenaal om te zorgen dat die ouders dichtbij ons blijven en voor ons zorgen, en als ze dat doen, dan ontstaat er een diep gevoel van vertrouwen, de moeite waard te zijn. Zelfvertrouwen. Deze basis van vertrouwen is vreselijk belangrijk. Maar ook in het verdere leven, zo weten onderzoekers ons te vertellen, gaan we nieuwe relaties aan waaruit we dat vertrouwen kunnen putten. Een partner, een vriendschap waarmee we ook weer hechten en het gevoel kunnen krijgen: ik ben de moeite waard voor de ander om naar mij om te kijken, ik beteken iets voor de ander. Vertrouwen. Elke nieuwe relatie is een nieuwe kans voor het vertrouwen.

En nu gaat er een knip in die relaties: we mogen elkaar niet meer dichtbij zien of voelen, we sturen indringende blikken door de ruimte om onze drang om gezien te worden en anderen te zien op te vullen. Massaal slaan we aan het beeldbellen om nog iets van de onstane leegte en afstand te overbruggen. Ook kinderen missen de vriendelijke begeleiding van de leerkracht, het  constante contact met de kinderen op school, de voldoening van een fijne voetbaltraining of het gezamenlijk vieren van een doelpunt bij de korfbal, hockey of volleyal. Allemaal voeding voor het zelfvertrouwen. Ik doe er toe! Ik hoor erbij! En als je dan zelf als ouders ook net dat stukje waardering mist dat je altijd kreeg op je werk, vriendenclubje of op de sportclub.. en als er irritaties ontstaan in het huishouden, omdat de hulp niet meer komt of omdat je met elkaar ineens de rollen anders moet verdelen, of als je net dat stukje ruimte voor jezelf zoekt en nodig hebt, en het wordt verstoord door de aanwezigheid van anderen… dan kan het zijn dat je wel eens knorrig wordt. Dat diepe gevoel van gezien worden en te worden gewaardeerd door anderen dat is essentieel in het leven en als je het niet krijgt: word je bozig. Mensen die de FlowinGrow-taal kennen uit ons boekje ‘Jij en stress, een hersenles’ weten: als je gevoel(sballonetje) te vol zit, dan komt de krokodil.  En met een krokodil is het moeilijk vechten kan ik jullie vertellen. Minstens afstand van 1 ½ meter! Dus die knorrigheid zorgt voor grotere eenzaamheid.

We weten zeker: het gaat over, er komt een dag dat Corona ons niet z al weerhouden elkaar vast te pakken en te knuffelen en heel dicht bij elkaar te mogen zijn. En tot die tijd moeten we proberen te roeien met de riemen die we hebben. Het gevoel van waardering putten uit de relaties die er voor handen zijn. Ook kinderen hebben dat nodig. Dus voeg iets toe aan jullie dagschema: Complimentjestijd bij het fruit eten of na de avondmaaltijd. Het kan zijn dat je vies gekookt hebt (dat kan bijna niet anders met alle vieze blikgroenten die we met z’n allen hebben gehamsterd) maar wel je best hebt gedaan. Het kan zijn dat een kind niet uit een som kwam en boos werd erom: maar wat een grote wil om het wel voor elkaar te krijgen, het kan zijn dat een bed niet helemaal netjes is opgemaakt, maar dat de lakens wel in de goede richting verplaatst zijn. We zouden er een lelijke opmerking over kunnen maken, maar het complimentje werkt beter: de ander weet welke richting de goede is, en voelt zich daarbij op een positieve manier gezien. Het is soms moeilijk het goede te zien: maar ik geef je op een briefje: oefening baart kunst. En het werkt twee kanten op: als je als ouder iets positiefs over je kind zegt tegen je kind, dan resoneert dat ook bij jezelf positiever. Ga het maar eens uitproberen: verbinden in tijden van onthechting.

Blijf gezond en knuffel je gezinsleden maar eens extra!